Yaptığımız işi, kıdem durumunu veya işyerindeki seviyemizi belirten rütbelerimiz iş unvanlarımızdır. Bu unvanlarda yer alan bilgiler, ilgili alandaki uzmanlık ve sorumluluklarımızı karşılar. Eskiden tek kelimelik unvanlar vardı. Terzi, bakkal, doktor gibi ifadeler hem bir meslek kolunu hem de unvanı karşılıyor. Günümüzde ise biraz daha detay vererek ayrıştırılıp ifade edilmeye başlandı. Doğal olarak bu ayrışmalar birçok unvanın doğmasına da sebep oldu. İş biçimleri geliştikçe, yeni sektörler doğdukça unvanlar da çeşitlenmeye devam etti. Konumuz ilginç unvanlar
Kimi zaman Linkedin üzerinde, kimi zaman da katıldığımız bir etkinlikte ilginç unvan sahipleriyle karşılaşıyoruz. Eğer sohbet etme şansımız varsa hızlıca unvanın tanımını öğrenmeye çalışıyor, bazen de merakımızı içimize atıyor ve bu soruyu cevapsız bırakıyoruz. Birkaç konunun birleştirilmesiyle oluşturulan unvanlar olduğu kadar, alışık olmadığımız yeni konuları da kapsayan unvanlara denk gelmişizdir. Bir gereklilik mi yoksa içi doldurulamamış bir tanımlama mı olduğu konusunda çeşitli tartışmalar bulunsa da, şaşırmaya ve yeni unvanlara sahip olmaya devam edeceğiz.
“Unvan: Bir kimsenin memuriyetindeki rütbesini, makamını veya mevkisini gösteren ad, san, titr:”
TDK
Yeni ve ilginç unvanlar gereklilik mi?
Öncelikle yeni çalışma biçimleri, yeni meslekler ve yeni yetkinlikler olmaya devam ettiği sürece yeni ve ilginç unvanlar hep bir gereklilik olacak. Bu da demek oluyor ki karşılaştığımız ilginç unvanların çoğu, aslında belirli bir dayanağı olan, altı dolu unvanlardan oluşur. Eğer eski unvanlarla yaptığınız işi anlatamıyorsanız, yenilemeye mecbur kalıyorsunuz. Bu değişimi bir unvanla anlatmak gerekirse eskiden personel işleri olan bölüm yerini insan kaynaklarına bıraktı. Bunun birçok sebebi vardı. Bir miktar da çalışan yaklaşımının değişimini vurgulamak için yapılıyor. Çalışan artık, sadece bordro üzerinden konuşulan sicil numarası olmaktan çıkıyor. Yeni dönüşümle birlikte çalışanın birçok konuda temsil edilmesinin önü açıldı. Peki bunlar eski unvanla da gerçekleştirilemez miydi? Pek tabii yapılabilirdi.
Unvan değişimi sembolize edebilir mi?
Bu unvan değişikliklerinin çoğu da algıyı değiştirebilmek amacıyla gerçekleştiriliyor. Bazen değişimleri sembolize etmemiz gerekir. Genelde eski unvan aynı şekilde algılandığı için, yeni ve ilginç unvan ile birlikte gerek iş yapış biçimi gerekse de ilgilenilen noktaların da değiştiği belirtiliyor.
Bazen de sırf kategorize edebilmek için unvanlara yetkinlikler eklendi. Mesela, yazılımcılığı ele alalım. Bildiği dile, ilgilendiği alana ve tecrübeye göre farklı bir unvan vermek gerekir. Aynı şey İnsan kaynakları gibi çok fonksiyonlu mesleklerde de geçerlidir. Kıdemli insan kaynakları işe alım uzmanı gibi ifadeler ile unvanlar görev ve sorumlulukları anlatır hale gelir.
Zam Yok Unvan Verelim?
İş dünyasının kanayan yaralarından birisi de budur maalesef. İş dünyası dediğimiz organizma, içerisinde oldukça profesyonel kurumları barındırdığı kadar, profesyonellik ve sürdürülebilirlikten uzak kurumları da barındırır. Birey bazında da kapsayıcı yönü bulunmaktadır. Bu sebeple iş dünyasının, herkes tarafından kabul gören net kuralları olmuyor. Bazı kurumlar belirli çabaları farklı şekillerde ödüllendirme yoluna gider. Bunların başında da prim ve unvan gelir. Her yıl yeni bir unvan alan çalışan, zam istemez gibi bir algı var. Çalışanlar bazen zam mı? yoksa unvan mı? gibi bir denkleme maruz kalır. Hal böyle olunca mevcut unvanların önüne arkasına bazı ekler getirmek gerekir. Bu da sürekli para basan darphanenin yarattığı gibi unvan enflasyonuna dolaylı sebebiyet verir.
Unvanlardan bu kadar bahsetmişken ilginç unvanları da derlemeye çalıştım. Bazılarına çok alıştık, bazılarının gerekliliğini halen sorguluyoruz. Peki, sizce hangi unvan daha ilginç?
İlginç Unvanlar
İlk olarak kendi pozisyonumun tanımıyla başlamak istiyorum =) Şuan Gamification Experience Evangelist olarak görev alıyorum.
Evangelist: Bağlı bulunduğu kurumun görünen yüzü. Video, makale, blog ve kitap gibi içeriklerin oluşturulmasını organize eden, sosyal mecralarda kurum elçisi görevi gören kişi. Çeşitli etkinlik ve organizasyonlarda kurumu, mesleği ve yaptığı işleri anlatan temsilci görevleri de bulunuyor. Kamuda ombudsman, halk arasında bir bilen olarak geçen kişi anlamları taşır.
- İcra kurulu başkanı: Bildiğimiz CEO =)
- Yazılım Gurusu: Çok iddialı olmakla beraber popüler meslek olan yazılım konusunda oldukça deneyimli olan kişileri ayrıştırmak için üretilmiş havalı bir unvandır.
- Kuantum Koçu: Evren, enerji gibi içeriklere odaklanan bir danışmanlık türü.
- Spiritüel Danışmanlık: Yaşam koçluğunun farklı bir versiyonu.
- Manevi Bakım Uzmanı: Din psikoloğu olarak tanımlı.
- Seksiyon Müdürü: TDK daki açıklamasına göre, bölüm, oturum gibi kısımları ayırt eden seksiyonların müdürü demek. (bazı kurumlarda)
- Arşiv Ayıklama ve İmha Komisyon Başkanı: Arşivleri ayıklamak için kurulmuş komisyona başkanlık yapan yetkilidir. (devlet kurumlarında)
- Sandwiç Sanatçıları: Sandwiç için önerilerde bulunan, bilgilendirme yapan, satışı yapan, sandwiç hazırlayan kişiler. (Subway Restoranları)
- Özel Kalem Asistanı: Mantıken özel kalemin ilgili pozisyonun asistanı olduğunu düşünürsek, onun da bir asistana ihtiyacı olarak kadar iş yüküyle bu pozisyonların oluşması muhtemeldir.
- Sexton: İbadethane hizmetlisi
- Concierge: Site ve apartmanlarda kapıcı diye geçen unvan, daha büyük yapılarda danışman olarak dönüşmüş. AVM, rezidans ve holding yapılarında gelen misafirleri karşılayan masada duran kişiler.
- Veliaht Koçluğu: Aile şirketlerinde, hem mirasın hem de işlerin devredileceği çocukların özel eğitmenlerine verilen unvandır. İş dünyası ve sektörel bilgiler sağlıyor, yöneticilik eğitimi verip mentörlük yapıyor.
- Merchandiser: Tanzim ve teşhir görevlisi
- Müşteri risk yöneticisi: Satılan malın kullanımı, tahsilatın akıbeti ve marka imajı gibi konuları araştıran görevlidir.
- Holistik nefes eğitmeni; Geleneksel ve modern nefes terapisinin harmanlandığı özel bir çalışmadır.
- Life Style Danışmanı: Unvan, İngilizce başlayıp Türkçe bitmesi büyük sıkıntı. Bu şekilde piyasada yer alsa da bir diğer adı da stil danışmanlığı.
- Mutluluk Müdürü: Ekvador ülkesinde bakanlığı da bulunan (bakan ile tanışmıştım =)) Bazı şirketlerde iç iletişim ve çalışan ilişkilerinin harmanlandığı bir nebze de işveren markasına değinen bir yapı. En haklı ilginç unvan =)
- Kategori yöneticisi: Genelde perakende sektöründe, ürün bazlı strateji geliştirmekten sorumlu birimin yöneticisidir.
- Gamification Specialist: Uçtan uca oyunlaştırma süreç geliştiricisi. (Kurumun büyüklüğüne göre, kurgucu, stratejist gibi alt kollara ayrılıyor.
- Kıble Uzmanı: Diyanet tarafından eğitim verilen kıble tayin etme işinden sorumlu görevli.
Yazının sonucu olarak, yapılan işler değiştikçe, unvanlar da değişmeye devam edecek. Pozisyonu ve yetkinlikleri tanımlayan yeni ve ilginç unvanlar, başkaları tarafından da kullanılmaya başlanır. Sizler de eklemek istediğiniz ilginç unvanları yorumlarda paylaşabilirsiniz.
