Yapay zeka (AI) insan zekasını taklit etme amacıyla oluşturulmuş verilen görevleri yerine getirme amacıyla çalışan algoritmalar bütünüdür. Günümüzde bir yazılım şirketinden çiğ köfteciye kadar her yerde rahatlıkla rastlayabileceğiniz, “yapay zeka destekli” ibaresiyle de çoğu kişiyi soğutmuş bir kavramdır. Mesela ben bu ifadeyi olur olmaz her yerde görmekten aşırı derecede sıkıldım.
Baştan belirteyim. Ben bu konuda oldukça kıt bilgiye sahibim. Uzman veya otorite değilim. Hatta aktif kullanıcısı bile sayılmam. Yazıyı ve yorumlarımı bu şekilde okumanızı öneririm.
Yapay zeka temel anlamından yola çıkarak, çoğu kişinin yanlış anlamlandırdığı bir haldedir. Bunu düzeltebilecek bir otorite olmadığı için de herkes bu meydanda dilediği gibi at koşturuyor. Hal böyle olunca da yapay zeka kimi çevrelerce çekici bir unsurken, kimi çevrelerde itici bir hale dönüşüyor.
İnsanların çok yüksek bir kısmı, gelişmiş google arama çubuğu olan chat gpt yi yapay zeka zanneder. Bazı insanlar da 30 yıl önce izledikleri Terminatör filminden ilhamla skynet gelecek ve dünyayı ele geçirecek demeye başladı.
Yapay zeka hiç bu kadar dillere pelesenk olmamıştı. Önceleri belirli konferanslarda vizyoner bir şekilde ifade edilirken, şimdi geldiği durum içler acısı. Hatta benim de konuşmacıları arasında yer aldığım 2017 tarihli Peryön Trakya 9. İnsan Yönetimi Kongresinde de bir oturumda konuşulmuştu. (Blogumdaki yapay zeka ifadesini bulabileceğiniz tek yazıdır kendisi =))
Yapay Zeka Seviyeleri
Gelelim yapay zeka nedir, nereden geldi kısa bir anlatım faslına. Öncelikle yapay zeka sanal ve gelişmiş bir zeka modellemesidir. Tabi hepsi aynı seviyede güçlü ve zeki değildir. Ana hatlarıyla 3 seviyede inceleyebiliriz. Dar zeka, gelişmiş zeka ve süper zeka.
- Dar zeka; günümüzde var olan, fakat tüm insanlığın yüz milyonda 1’i tarafından kısmen kullanılabilen bir modeldir.
- Genel zeka; ortalama bir insan zekası eşleniğinde olmalıdır. Kendi kendine düşünebilen, fikir üreten, bu fikirleri denemeler ve prosedürler halinde kural setlerine bağlayıp gelişimini sürdüren bir yapıdır. Şuan dünyamızda böyle bir model bulunmamaktadır. Varsa da aşırı gizli bir operasyon olacağı için kimse açıklamak istemeyecektir.
- Süper zeka ise tamamen bir ütopyadır. İnsandan daha zeki, hep birkaç adım sonrasını görebilen, belirli kural setleri olmayan, gelişim boyu kendi referanslarını oluşturabilen, muhtemelen eşlenik yapay zekalar karşısında megaloman olacak kapasşitede, komünite kuramından uzak, alt modelleri kendine hizmet etmesi için çalıştırabilecek bir yapıdır.
Bu 3 tabiri anlatınca elimizde dar zeka kalıyor. Ama, dediğim gibi onu da oldukça kısıtlı insan grupları kullanabiliyor. Bizlerin erişebildiği modellere de basit algoritmalar demek daha doğru olacaktır. Muhtemelen karşılaştığımız en güçlü model deepseek modelidir. Bunun dışında chat gpt, gemini gibi modeller, analiz yapabilen google olarak hayatına devam edecektir.
Teknolojinin Gelişimi Şaşırtmaya Devam Ediyor
Tabi teknoloji hızla gelişiyor. Ben bu yazıyı yazana kadar etrafımızdaki bazı kişiler gelişmiş bir model üretmiş olabilir. Ama emin olun bu bir çiğ köfteci olmayacaktır. Hatta ticari bir kaygıyla da gelişmiş modelinin üretileceğini düşünmüyorum.
Şimdi derin nefes alın. Artık etrafınızda gördüğünüz tüm yapay zeka yazılarını algoritma olarak kodlayın. Ve korkmayın! birkaç dolara satın aldığınız modeller işinizi elinizden alabilme kapasitesine sahip değiller. İşler gelişir, değişir hatta çalışma sistemleri de güncellenir. Muhakkak bir yerlerde bu algoritmalar kullanılacaktır. Ama onlara komutlar vermeyi, doğru soruları sormayı ve doğru çıktıları beklemeyi yine beyaz yaka insanlar yapacak. İşte siz artık o insan olmaya çalışın.
Tühh. Bütün sırrı bozdum dimi =). Neyse bilmediklerimi öğretecek, detaylı açıklama yapacak insanlarla tanışmamı sağlarsanız bu konuda az da olsa bilgi sahibi olurum. Sizlere de minnettar kalırım. Ayrıca sizlerin de bu konuda rahatsız olduğunuz ve beğendiğiniz kısımları belirtirseniz fikir olur. Şimdiden katkıda bulunan herkese teşekkürler.
Not: Görsel, chat gpt yönlendirmesiyle Dall-e de yaptırılmıştır.
